Chuẩn hóa đội ngũ những người làm công tác xã hội

Mục tiêu của đề xuất này nhằm chuyên nghiệp hóa hoạt động công tác xã h???i, bảo đảm can thiệp kịp thời và hỗ trợ hiệu quả đối v??i cá nhân, nhóm, gia đình, cộng đồng, người dân g??p ho??n cảnh khó khăn hoặc có nhu cầu. Đồng thời nâng cao chất lượng, hiệu quả và phát triển dịch vụ công tác xã h???i, đáp ứng nhu cầu của người dân về chất lượng dịch vụ.

Nguồn nhân lực làm công tác xã h???i còn nhiều bất cập

Hiện nay, pháp luật Việt Nam đã có quy định trực tiếp về người làm công tác xã h???i thông qua các quy định chung về tổ chức cán bộ. Công tác xã h???i đang được cán bộ ở nhiều ngành tham gia, tuy nhiên, những cán bộ đó trên thực tế là cán bộ thuộc biên chế của những tổ chức, cơ quan, đơn vị cụ thể, do vậy trước hết họ phải thực hiện chức trách của người thuộc tổ chức, cơ quan, đơn vị đó; công tác xã h???i chưa phải là công việc chính thường xuyên của họ.

Đến nay, các tỉnh, thành phố thành lập mạng lưới cộng tác viên công tác xã h???i, khoảng 235 nghìn người làm công tác xã h???i, trong đó có trên 35 nghìn công chức, viên chức và người lao động làm việc tại các cơ sở xã h???i công lập và ngoài công lập, gần 100 nghìn người làm việc tại các hội, đoàn thể các cấp (phụ nữ, thanh niên, hội chữ thập đỏ, hội người cao tuổi, mặt trận tổ quốc, hội nông dân, liên đoàn lao động, cựu chiến binh); trên 100 nghìn cộng tác viên giảm nghèo, phòng chống tệ nạn xã h???i, bảo vệ trẻ em và phát triển cộng đồng…tạo thành một mạng lư??i cán bộ, nhân viên và cộng tác viên công tác xã h???i trợ giúp các nhóm đối tượng bảo trợ xã h???i, người nghèo và các đối tượng xã h???i khác tiếp cận, thụ hưởng các chính sách phúc lợi xã hội, y tế, giáo dục, học nghề, tìm việc làm để ổn định cuộc sống.

Đối với nguồn nhân lực làm công tác xã h???i hiện còn có một số bất cập thực tiễn như thiếu về số lượng nhân viên làm nghề công tác xã h???i, yếu về năng lực nên chất lượng chuyên môn không đảm bảo, hoạt động còn thiếu chuyên nghiệp. Đội ngũ cán bộ, nhân viên, cộng tác viên công tác xã h???i còn mỏng và chưa chuyên nghiệp do đa số được đào tạo từ ngành, nghề khác, đội ngũ cộng tác viên công tác xã h???i tại cộng đồng mới bước đầu được hình thành tại một số địa phương.

Năng lực của đội ngũ cán bộ, nhân viên, cộng tác viên công tác xã h???i mặc dù đã qua đào tạo nhưng mới chỉ nắm kiến thức lý thuyết mà kỹ năng còn chưa đáp ứng, thiếu kiến thức thực hành. Việc chuẩn hóa đội ngũ làm công tác xã h???i càng trở nên bất cập trong điều kiện chương trình, giáo trình giảng dạy về công tác xã h???i còn thiếu, chất lượng, phương pháp giảng dạy của đội ngũ giảng viên công tác xã h???i còn hạn chế trong khi hệ thống cơ sở dạy nghề công tác xã h???i còn thiếu về số lượng, chưa đáp ứng được nhu cầu đào tạo.

Những bất cập nêu trên dẫn đến các bất cập khác là ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của những người có quyền được hưởng các dịch vụ công tác xã h???i. Vì vậy, số lượng người dân, đặc biệt là những người dân có hoàn cảnh đặc biệt như người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người nhiễm HIV/AIDS… và các nhóm đối tượng bảo trợ xã h???i có nhu cầu trợ giúp xã h???i được tiếp cận, thụ hưởng dịch vụ công tác xã h???i còn ít.

Mở rộng đối tượng hành nghề công tác xã h???i

Trước thực trạng trên, tại dự thảo Nghị định, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất mở rộng đối tượng hành nghề công tác xã h???i không chỉ là viên chức đồng thời bổ sung quy định cụ thể về quyền, nghĩa vụ của người hành nghề công tác xã h???i và chế độ, chính sách đối với người hành nghề công tác xã h???i.

Quy định cụ thể trong Nghị định về công tác xã h???i các tiêu chuẩn, điều kiện hành nghề (phải qua đào tạo, tập sự hành nghề công tác xã h???i; có chứng chỉ hành nghề công tác xã h???i); quy định việc sử dụng, thu hồi chứng chỉ hành nghề công tác xã h???i; quy định quy trình hoạt động, nâng cao năng lực, đào tạo, bồi dưỡng đối với người hành nghề công tác xã h???i chuyên nghiệp và những người làm công tác xã h???i.

Theo đề xuất của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, người làm công tác xã h???i gồm: Công chức nhà nước làm công tác quản lý nhà nước về công tác xã h???i; viên chức nhà nước làm công tác xã h???i tại các đơn vị sự nghiệp công lập; người làm công tác xã h???i tại các đơn vị, cơ sở cung cấp dịch vụ công tác xã h???i trong các lĩnh vực phúc lợi xã h???i, y tế, giáo dục, tư pháp, trại giam, trường giáo dưỡng và các lĩnh vực khác theo quy định của pháp luật; người làm công tác xã h???i trong các tổ chức chính trị-xã h???i, tổ chức xã h???i nghề nghiệp, tổ chức phi chính phủ, hội, hiệp hội, doanh nghiệp và đoàn thể khác; người làm công tác xã h???i độc lập.

Người hành nghề công tác xã h???i là người làm công tác xã h???i, được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp chứng chỉ hành nghề công tác xã h???i theo quy định (trừ trường hợp người hành nghề công tác xã h???i là viên chức công tác xã h???i).